De zin van Claudia Crobatia: “Wij missen hier de rituelen en tradities rond de dood.”
In die dagen heerste er een hittegolf. Voor mij levert hitte nog steeds de associatie op met kinderverdriet. Het was voor het eerst dat ik er mee te maken kreeg; vijf jaar oud was ik toen ik ervaring opdeed met sterven; het overlijden van mijn geliefde oma. Ze was er altijd voor me, woonde tegenover ons en als ik een nieuw jurkje kreeg was zij de eerste aan wie ik het liet zien.
Rond deze tijd klinkt in vele kerken en in huiskamers Passiemuziek. De Mattheuspassie wordt traditiegetrouw opgevoerd tijdens de lijdenstijd, de week die voorafgaat aan Pasen, het feest waarin het sterven en opstaan van Jezus Christus wordt herdacht. Blijkbaar is de passieweek een algemeen begrip want in twee krantenbijlagen staat de dood centraal. In Tijdgeest van dagblad Trouw vertelt Annemarie Haverkamp over de zeventig gesprekken die ze voerde met stervende mensen. In bijlage Vrij van de Gooi- en Eemlander lees ik over de cursus ‘Doodgaan voor beginners’. Het past niet om de inhoud van het artikel hier over te nemen. Ik ben ervan onder de indruk dat een, in mijn ogen jonge vrouw aandacht vraagt voor de dood. Vijf jaar geleden startte ze met het platform “A course in dying”.
Claudia Crobatia vindt het een goed idee om je voor te bereiden op de dood. De dood van een ander en je eigen dood. “Ik wil het taboe doorbreken. Wij missen hier de rituelen en tradities rond de dood.” Dat rituelen veranderen in tijden van corona is een gegeven. Menigeen heeft er behoefte aan uiting te geven aan verdriet rond een overlijden. Deze week overleed Bibian Mentel. Ik ervaarde een schok om haar vroege heengaan. Ook ik zoek een ritueel om ruimte te geven aan het overlijden van iemand die ik, weliswaar op grote afstand ken vanuit de publiciteit.
Op de avond van Witte donderdag zitten we massaal voor de televisie om te kijken naar The Passion, de uitvoering van een eigentijdse uitvoering waar bekende Nederlanders zingen en meespelen. Het is een nieuwe traditie geworden, juist ook nu kerken gesloten blijven kunnen we dit massaal beleven.
Crobatia heeft een cursus gemaakt waarin je omgaat met je eigen sterfelijkheid. Tijdens de lessen onderzoek je wat de dood voor jou betekent en daarmee je perspectief op het leven. Ik ben altijd ‘ín’ voor een nieuwe cursus. Omdat deze studie als geen andere toekomstgericht is kunt je er maar beter op tijd mee beginnen. Ik zoek nog wel een studiemaatje. Wie doet er mee?